Txokolatearen museoa, euskal gastronomiaren historia gozoa
Ofizio baten historia, konfiteroarena.
Gozoarekin lotutako familia baten tradizioaz hitzegiten duena
Rafa Gorrotxategik bere txokolate-museoan Ameriketatik eta Europatik ekarritako txokolate-ontzien, egurrezko errotatxoen, portzelanazko jikaren eta mostatxeren bilduma zabala erakusten digu.
Morteroak, errota eta errotatxo handiak, txigorgailuak, tahonak eta fintzeko makinak, moldeak, balantzak eta baita, bilduma pribatuetako edo Rafa Gorrotxategik azken hogeita hamar urteetan erosi dituen beste tresna batzuk.
Rafa Gorrotxategi
Rafa Gorrotxategi Gorrotxategi Familiaren hirugarren belaunaldia da. Jose Mari Gorrotxategi aitarekin lan egin zuen, eta ospe handiko gozotegietan trebatu zen; horien artean, munduko onenetako hiru daude Pastelerian eta Txokolategian: Antonio Escribá (El Mago del Chocolate) Bartzelonan, Robert Linxe de la Maison du Chocolat Parisen eta Paco Torreblancaren Pasteleria Totel Eldan (Alacant).
Kuriositatez betetako museo bat
Txokolateaz eta bere historiaz maiteminduta, 30 urte baino gehiagoz tresna bilduma ikusgarri bat erosi du, orain bere txokolatearen museoan erakusten diguna.
Museoa
Museo zoragarri honek txokolatearen elaborazioaren bilakaera historikoa erakusten du. Bost mende baino gehiagoko bizitza duen istorioa. Bisitan metateak eta era guztietako tresna primitiboak aurki daitezke, horietako batzuk kolonaurrekoak.
Txoko berezi gisa, Juan Ignacio Garmendiaren lantegi berregokitua nabarmentzen da, Euskal Herrian izan zen lehen lantegi elektrikoetako bat. Bisitaldia amaitzeko, ‘Txokolatea’ dokumentala ikusi ahal izango da museoaren ondoko gune batean, non tailerrak, dastaketak eta txokolate dastaketak ematen diren.
Argizarigintzaren gunea
Kakaoa gure lurraldera iritsi baino lehen, gero gozogile-txokolategile izatera pasatu zen lanbidea argizarizkoa zen, eta lana erlauntzetako argizariarekin kandelak egitea zen.
Baserri guztietan erlauntzak zeuden eta erlea oso animalia errespetatua eta maitatua zen. Familiako kideren bat hiltzen zenean, familiako burua zena erlauntzetara joaten zen heriotzaren berri ematera, eta erleei kandela asko egiteko lan asko egiteko eskatzen zitzaien, hildakoak argia behar zuelako bide berrirako. Kandela bat piztuta egon behar zen bi urtez gau eta egun.
Metateen gunea
Bere izena náhuath-etik dator, “Ehotzeko harria” esan nahi duena. Harrizko pieza bat da, askotan jatorri bolkanikokoa, eta bi zati ditu: bata laukizuzen formakoa da, hiru edo lau hankakoa (nahiz eta batzuk hankarik gabe ere badaude), eta bestea zilindro-formakoa da, arrabolezkoa, «Metla pilli» (eskua).
Elikagaiak, kakaoa, zerealak, artoa, haziak eta abar ehotzeko erabiltzen zen, baita buztina ehotzeko eta prestatzeko ere.
Erroten eta morteroen gunea
Hasiera-hasieratik, txokolatea edanda eta lodi samar hartu izan da. Edari hori trinkotzeko, gari- edo arroz-irina janzten zen. Hau eskuzko errota bat da.
Txigorgailuen gunea
Txokolatea egiteko, kakaoa beti txigortu izan da. Usain ona eta bukea garatzeko prozesurik garrantzitsuenetako bat da. Mexikon eta Amerikako beste herrialde batzuetan, kakao-babak buztinezko erretilu batzuen gainean txigortzen zituzten; behealdean, egur txingar bat zegoen berotzeko.
Bai sistema honetan, bai jarraian ikusiko dituzuenetan, beharrezkoa da kakaoa etengabe mugitzea, erre ez dadin.
Ignazio Garmendiaren txokolate lantegiaren gunea
Garmendia familia Abaltzisketakoa zen jatorriz. 1880an hasi ziren txokolatearekin lanean, artisau eta eskuzko sistema batekin. 1920an modu elektrikoan jarri zuten martxan. Lantegi modernoa zen, garai hartarako ondo prestatua.
Elaborazioa Bartzelonatik ekarritako txigorgailu moderno batekin hasten zen, non, pieza berean, kakaoa txigortu eta barne-sistema baten bidez, behealdera erortzen zen, eta han astindu eta hoztu egiten zen airearekin. Ondoren, kakao hori azala kentzeko makina elektrikora pasatzen zen, eta azala moztu eta bereizten zuen. Kakao-nibs horiek larrua garbitzen zutenean, errota elektrikora pasatzen ziren, kakaoa ehotzeko, eta kakaoa, likidotuta, nahasgailuan sartzen zen. Erresistentziekin berotzen zen nahasgailu elektrikoan osagai guztiak nahasten ziren: kakaoa, azukrea, irina eta kanela.
Baliteke ere
gustatzea...
Ordutegia
Asteartetik Ostiralera
11:00 — 14:00 /
16:00 — 18:00
Larunbatak
10:00 — 14:00 /
16:00 — 18:00
Igandeak
10:00 — 14:00
Ezagutu
Antolatu
