Amasa-Villabona

Amasaauzoa

Ondoriozta daitekeenez, hiribilduaren auzo den eta muino baten goialdean dagoen Amasa herri zaharretik eratorria izan zen gaur egungo Villabona. Landa auzo bat da, eta nabarmentzekoak dira bertako Tourseko San Martin eliza, XVI. eta XVIII. mendeen artean eraikia, eta Santa Kruz ermita, inguruko lehen parrokia izan zena, eta nondik haran guztia ikus daitekeen.

Erreboteplaza

Errebotea euskal pilotaren modalitate bat da, eta plaza librean jokatze da. Gaur egun ere jokatzen da Villabonako plazan, nahiz eta lehen, jokatzeko ohitura handiagoa zegoen. Plazaren bi aldeetan paretak edo frontisak daude, eta horregatik daude eraikin horietako leihoak babestuta. Plazaren erdian udaletxea dago, XIX. mendeko estilo neoklasikoko eraikina, herriko armarri barroko handi batekin.

Zubimusuzubia

Villabona eta Zizurkil lotzen dituen zubia da. Lehen aipamena 1554koa da, nahiz eta lehen ebidentzia grafikoa 1782koa izan. Jatorrian, harlanduz eta hiru begiz eraiki zen; orain erdiko begia baino ez du mantentzen, birmoldatu ondoren.

EtxeondoetaSubijanaetxeak

Etxe Ondo oinetxe dotorea da, laborantza-lurrez inguratuta zegoena, baina gaur egun atsedenleku bakarra dago atzealdean. Vicente Ameztoy euskal artista garaikidearen etxea izan zen. XIX. Mendeko Subijana etxean, bere aldetik, ehungintzako tailerrak izan zituen barnean. Gaur egun euskal kulturaren inguruan lan egiten duen zentroa da, batez ere bertsolaritza.

JesusenBihotzareneliza

Eliza, XX. mendean eraikitako Pietatearen Ama Birjinaren ermita zahar baten gainean eraiki zen.

Ongietorriaematendigunetxeestua

Udalerriko sarreran, Donostiatik iritsita, etxe zahar bat dago, bere estutasunagatik nabarmentzen dena. Fatxada nagusian, herriko sarrera iragartzen duen baldosazko kartela mantentzen da: Villabona.

Xarmahandikouraskazaharra

2010ean zaharberritu zuten eta kultur zentro bihurtu. 60ko hamarkadan, Subijana fabrikako langileek ur-biltegi gisa erabili zuten. Adreiluzko arkuez osatuta dago eta 100 m2 inguru ditu. Ibaiaren ondoko pasealekuan dago. Pasealeku horretan bertan galtzada-harrizko espazio bat dago, idi probak egiteko erabiltzen zena.

LasturkoetaKomizarrekoatsedenlekuak

Villabonako landa eremuan, Amasa plazatik abiatuta, bi atsedenleku daude: Lastur eta Komizar. Azken horretan, festa bat ospatzen da maiatzaren lehenengo egunean, animalien taldeak larretara igotzen diren egunean.